Psychologiczne aspekty zarządzania zasobami ludzkimi w zakładach opieki zdrowotnej

Wprowadzenie

Przedmiotem podręcznika jest problematyka psychologicznych aspektów zarządzania zasobami ludzkimi w zakładach opieki zdrowotnej. Nauka ta od ponad pięćdziesięciu lat wyrosła na gruncie psychologii społecznej, psychologii pracy oraz innych nauk społecznych, a w szczególności socjologii organizacji oraz teorii organizacji i zarządzania.

Chcąc udzielić odpowiedzi na pytanie, czym zajmuje się zarządzanie zasobami ludzkimi a także psychologia zarządzania, badacz staje przed pewnym dylematem. Jak dotąd, nie ma jednomyślności w zakresie rozumienia samego przedmiotu obu tych nauk. W literaturze można spotkać sformułowania: zarządzanie kadrami, polityka personalna lub psychologia organizacji, psychologia organizacji i zarządzania, społeczna psychologia organizacji, a ostatnio - psychologia ekonomiczna. Obok problemów związanych z definiowaniem wymienionych pojęć u podstaw zaistniałych rozbieżności leży nierozstrzygnięte w czasie i pierwotnie węższe bądź wtórne rozumienie pojęcia "organizacja" wobec pojęcia "zarządzanie", znacznie wykraczające poza zasięg analizowanej dyscypliny psychologii stosowanej.

Podręcznik ten poświęcono głównie zachowaniu człowieka w organizacji jaką stanowi zakład opieki zdrowotnej, choć podobne problemy występują w wielu innych organizacjach, mają charakter uniwersalny. Człowiek, jako najważniejszy a zarazem najbardziej zawodny komponent organizacji oddziaływań, wymaga działań zarządczych opartych na specyficznej wiedzy i umiejętnościach. Organizator jest zainteresowany głównie sprawnością działania (skutecznością, wytrwałością, ekonomicznością), psycholog natomiast koncentruje uwagę na człowieku jako przedmiocie działania w jego humanistycznym "ludzkim" wymiarze. Są to uzupełniające i wspomagające się wzajemnie punkty - dotarcie do ludzi podnosi sprawność ich działania i integruje jednostkę z organizacją w dążeniu do osiągnięcia jej celów.

W podręczniku tym rozważono najważniejsze zagadnienia funkcjonowania człowieka w organizacji - zakładzie opieki zdrowotnej, wychodząc od oczekiwań dotyczących umiejętności społecznych (relacje interpersonalne lekarz-pacjent w zakładach opieki zdrowotnej), które stawia przed swoimi członkami i rozpatrywanych przez organizację. Omówiono zagadnienia kontraktu psychologicznego uznając podmiotowość człowieka, aby następnie przejść do omówienia funkcji zarządzania zasobami ludzkimi, takich jak: planowanie, rekrutacja, selekcja, derekrutacja, motywacja do pracy, ocenianie pracowników, organizowanie w zakładach szkoleń oraz ocena ich efektywności, a także planowanie ścieżek kariery zawodowej.