Wielowymiarowe następstwa udaru mózgu z uwzględnieniem leczenia trombolitycznego — ocena prospektywna
Wstęp
Udar mózgu (UM) stanowi poważne zagrożenie dla społeczeństw ze względu na częstość występowania i swoje konsekwencje. Według Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO), udar mózgu w 2016 roku stanowił drugą z kolei przyczynę zgonów na świecie [1]. Spośród chorych, którzy przeżyją okres 3 miesięcy po UM 66% nie jest samodzielnych w czynnościach życia codziennego [2], a po 6 miesiącach 54% chorych [3]
Proces zdrowienia po UM jest złożony i długotrwały. Czas, w którym chory uzyskuje względną stabilizację stanu neurologicznego i funkcjonalnego trwa około 6 miesięcy [4]. W tym okresie uruchamia się plastyczność mózgu oraz możliwości adaptacyjne organizmu [5, 6]. Wprowadzenie leczenia trombolitycznego w UM zdecydowanie poprawiło rokowanie pacjentów w zakresie klinicznym i funkcjonalnym.
Większość autorów dotychczasowych publikacji naukowych dotyczących następstw i wyniku leczenia UM prezentuje wybrane aspekty przebiegu choroby i stanów końcowych. Rezultaty badań przedstawiają ocenę stanu neurologicznego i funkcjonalnego lub stanu emocjonalnego. W doniesieniach naukowych od lat 80. XX wieku ważnym elementem oceny jest również jakość życia chorych uznawana za kluczowy wskaźnik procesu zdrowienia z punktu widzenia pacjenta. Dotychczasowe badania w większości mają charakter przekrojowy, tak więc opisują stan chorych w określonym punkcie czasowym po przebytym UM.
Przyjmując, że zdrowienie jest procesem wielowymiarowym, trwającym w czasie, można uznać, że jego ocena powinna brać pod uwagę wszystkie wymiary, z jednoczesnym uwzględnieniem perspektywy osób leczących i samego chorego. Ponadto w przypadku UM dodatkowym ważnym elementem powinien być również sposób leczenia. W literaturze brakuje badań, w których przyjęto by taką perspektywę analizy następstw UM.
Niniejsza praca powstała z myślą uzupełnienia tej luki oraz z przekonania o potrzebie spojrzenia na następstwa UM, jako na zjawisko wielowymiarowe.
W niniejszej pracy przedstawiono badania longitudinalne, prospektywne uwzględniające główne następstwa UM u chorych w czasie 12 miesięcy od zachorowania. Przedstawiono przebieg trajektorii procesu zdrowienia w zakresie stanu neurologicznego i funkcjonalnego z uwzględnieniem czynników takich jak płeć, wiek, sposób leczenia UM i występowanie depresji. Ponadto, dokonano oceny jakości życia chorych.
Dodatkowym elementem było uzupełnienie opisu następstw UM poprzez przedstawienie jego skutków z perspektywy opiekunów pacjenta.
Proces zdrowienia po UM jest złożony i długotrwały. Czas, w którym chory uzyskuje względną stabilizację stanu neurologicznego i funkcjonalnego trwa około 6 miesięcy [4]. W tym okresie uruchamia się plastyczność mózgu oraz możliwości adaptacyjne organizmu [5, 6]. Wprowadzenie leczenia trombolitycznego w UM zdecydowanie poprawiło rokowanie pacjentów w zakresie klinicznym i funkcjonalnym.
Większość autorów dotychczasowych publikacji naukowych dotyczących następstw i wyniku leczenia UM prezentuje wybrane aspekty przebiegu choroby i stanów końcowych. Rezultaty badań przedstawiają ocenę stanu neurologicznego i funkcjonalnego lub stanu emocjonalnego. W doniesieniach naukowych od lat 80. XX wieku ważnym elementem oceny jest również jakość życia chorych uznawana za kluczowy wskaźnik procesu zdrowienia z punktu widzenia pacjenta. Dotychczasowe badania w większości mają charakter przekrojowy, tak więc opisują stan chorych w określonym punkcie czasowym po przebytym UM.
Przyjmując, że zdrowienie jest procesem wielowymiarowym, trwającym w czasie, można uznać, że jego ocena powinna brać pod uwagę wszystkie wymiary, z jednoczesnym uwzględnieniem perspektywy osób leczących i samego chorego. Ponadto w przypadku UM dodatkowym ważnym elementem powinien być również sposób leczenia. W literaturze brakuje badań, w których przyjęto by taką perspektywę analizy następstw UM.
Niniejsza praca powstała z myślą uzupełnienia tej luki oraz z przekonania o potrzebie spojrzenia na następstwa UM, jako na zjawisko wielowymiarowe.
W niniejszej pracy przedstawiono badania longitudinalne, prospektywne uwzględniające główne następstwa UM u chorych w czasie 12 miesięcy od zachorowania. Przedstawiono przebieg trajektorii procesu zdrowienia w zakresie stanu neurologicznego i funkcjonalnego z uwzględnieniem czynników takich jak płeć, wiek, sposób leczenia UM i występowanie depresji. Ponadto, dokonano oceny jakości życia chorych.
Dodatkowym elementem było uzupełnienie opisu następstw UM poprzez przedstawienie jego skutków z perspektywy opiekunów pacjenta.