Wybrane obszary opieki. Konteksty historyczne i współczesne
Z wprowadzenia
(...) Zredagowana przez nas książka składa się z trzech części. Pierwsza z nich zatytułowana została – Rodzinna i instytucjonalna opieka nad dzieckiem. Zawiera ona siedem tekstów. Autorka pierwszego z nich (pt. Rola matki w opiece nad dzieckiem – staropolska teoria i praktyka), Dorota Żołądź-Strzelczyk ukazuje teoretyczne i praktyczne konteksty macierzyństwa w XVI i XVII wieku w Polsce. Przytoczone w pracy postaci matek są jedynie pretekstem dla ukazania sposobów sprawowania opieki nad małym dzieckiem. Zagadnienie to jest także osią tematyczną kolejnego rozdziału pt. Opieka nad dzieckiem wiejskim w utworach literackich Elizy Orzeszkowej. Przeprowadzona przez Katarzynę Kabacińską analiza wybranych aspektów podejmowanej problematyki w twórczości znanej polskiej pisarki okresu pozytywizmu przenosi Czytelnika w warunki polskiej wsi II połowy XIX wieku.
Kolejne dwa rozdziały Części I książki (autorstwa Małgorzaty Posłusznej oraz Kamilli Łozowskiej-Marcinkowskiej) stanowią próbę „oświetlenia” sposobów myślenia o opiece i działań opiekuńczych wobec dziecka w okresie międzywojennym w Polsce.
Z kolei tekst Mirosławy Cylkowskiej-Nowak (Edukacja i opieka wczesnodziecięca w Japonii – historyczne początki i współczesna forma) podejmuje problematykę opieki nad dzieckiem w kraju odmiennym społecznie i kulturowo. Analiza porównawcza obejmuje cezurę czasową od początku epoki Meiji (1868) po czasy nam współczesne. Autorka koncentruje się głównie na przeobrażeniach instytucjonalnych form opieki i edukacji wczesnodziecięcej w Japonii.
Dwa ostatnie rozdziały Części I książki podejmują współczesne konteksty opieki. Beata Bajurna i Joanna Zdanowska przeanalizowały międzynarodowe i polskie gwarancje prawne oddziaływań opiekuńczych państwa wobec dzieci. Natomiast Anna Dolczewska-Samela scharakteryzowała nadużycia seksualne wobec dzieci oraz ich konsekwencje umieszczając je jednoczesnie w kontekście działań opiekuńczo-prewencyjnych.
Na Część II książki (Współczesne problemy ojcostwa) składają się trzy rozdziały. Pierwszy z nich (Konstrukt ojcostwa w kulturze współczesnej), autorstwa Urszuli Kluczyńskiej, stanowi prezentację i charakterystykę konstruktu ojcostwa we współczesnej kulturze. Jego dopełnieniem jest rozdział trzeci pt. Czasopisma dla mężczyzn jako obszar kształtowania tożsamości współczesnego ojca, w którym to Autorka podejmuje próbę przyjrzenia się jaki typ ojcostwa promowany jest aktualnie w dostępnym w Polsce czasopiśmiennictwie dla mężczyzn. Rozdział drugi Części II książki, zatytułowany (Nie)odpowiedzialni nastoletni ojcowie, jest fragmentem opracowania obszernych materiałów zgromadzonych w ramach badania jakościowego. Alicja Skowrońska-Zbierzchowska przeprowadziła swoją analizę „przedwczesnego” ojcostwa, wykorzystując koncepcję odpowiedzialności Romana Ingardena.
Kolejnych siedem tekstów składa się na Część III książki pt. Opieka nad człowiekiem dorosłym w różnych sytuacjach życiowych. Marta Czarnecka-Iwańczuk podejmuje ważką problematykę psychologicznych aspektów straty dziecka oraz wskazuje implikacje wynikające z tej sytuacji dla sprawowania opieki nad kobietą/rodzicami. Ewa Gajewska, Ewa Mojs i Magdalena Szczepańska analizują kierunki i formy opieki fizjoterapeutycznej nad osobami w podeszłym wieku. Następny artykuł – którego autorami są: Wojciech Strzelecki i Marcin Cybulski – koncentruje się na możliwych zastosowaniach muzykoterapii w sytuacjach opiekuńczych. Opiekę nad zdrowiem specyficznej grupy podopiecznych – osób w warunkach dozoru probacyjnego – charakteryzuje w swoim rozdziale Piotr Stępniak. Z kolei Anna Klatkiewicz omawia znaczenie obiektów przejściowych w rozwijaniu umiejętności samoopieki i samokojenia. Bogusław Stelcer omawia zasady i uwarunkowania opieki psychologicznej nad umierającym i jego rodziną. Część III książki zamyka tekst Jana Domaradzkiego, ukazujący religię jako system opieki i wsparcia nad osobami chorymi, cierpiącymi, starymi, uzależnionymi i umierającymi.
Dorota Żołądź-Strzelczyk, Mirosława Cylkowska-Nowak