Ze wstępu
Niniejsza publikacja została przygotowana z myślą o szerokim gronie Czytelników, a więc nie tylko o osobach wykonujących zawody medyczne, lecz o wszystkich zainteresowanych szerszym kontekstem ochrony zdrowia w Polsce pierwszych dekad XXI wieku. Praca ma charakter interdyscyplinarny, co oznacza, że zagadnienia prawne są w niej prezentowane na tle bardziej ogólnego kontekstu zagadnień związanych z ekonomiczno-społecznymi aspektami i predykatorami ochrony zdrowia Polaków. Z tego też powodu została podzielona na dwie części. Pierwsza obejmuje zagadnienia wprowadzające do analiz prawnych, a więc przegląd aktualnych wyznaczników sytuacji zdrowotnej społeczeństwa polskiego, omówienie złożonego kompleksu uwarunkowań narodowego systemu świadczenia usług medycznych, druga – przegląd wybranych zagadnień prawnych. Koncentruje się on wokół problemów szeroko pojętego prawa medycznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego praktycznych aspektów. W publikacji znajdą się zatem zagadnienia zarówno z zakresu publicznego prawa medycznego, jak i związane ze sferą prywatnego prawa medycznego.
Prawo medyczne ulega od kilkunastu lat stałej ewolucji. U źródeł zmian legislacyjnych leży potrzeba dostosowania przepisów prawa do rozwoju medycyny, powodującego złożoność procesów diagnostyki i terapii. Reformom podlega również system ochrony zdrowia; proces ten towarzyszy m.in. obecnie prowadzonym reformom: szkolnictwa i emerytalnej. Związane to jest z próbą zoptymalizowania systemu, której podjęcie jest konieczne ze względu na niż demograficzny i wydłużanie średniej życia, a więc czynniki mające duży wpływ na ocenę sytuacji zdrowotnej społeczeństwa. Obecnie prowadzone prace legislacyjne skierowane są na przyjęte w Polsce w miejsce obecnie funkcjonującego od lat 90. ubiegłego wieku systemu ubezpieczeniowego, systemu zaopatrzeniowego, finansowanego z budżetu państwa.
Zadanie ochrony zdrowia należy do najważniejszych wyzwań współczesnego państwa. Przedmiotem prawa wynikającym z art. 68 Konstytucji RP jest właśnie ochrona zdrowia. Prawo to, zaliczone do kategorii praw socjalnych, stanowi jedno z najważniejszych praw człowieka Z prawa tej kategorii należy korzystać bez względu na jakiekolwiek kryteria. Analizując zagadnienie niwelowania społecznych nierówności w zdrowiu, a więc w dostępie do jego ochrony, autorzy podjęli się analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej różnych grup społecznych w Polsce.