Zdrowie publiczne w zarysie
Zdrowie publiczne było dyscypliną naukową przez wiele lat systematycznie zaniedbywaną. Sytuacja powyższa dotyczyła nie tylko obszaru czysto teoretycznego, koncentrującego się na zagadnieniach takich jak: analiza wskaźników zdrowia, choroby, skuteczności działań zakładów opieki zdrowotnej, jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych oraz formułowanych postulatów, ale także wdrażanych rozwiązań o charakterze profilaktycznym lub naprawczym.
Dobrostan bio-psycho-społeczny człowieka, mimo że tak często akcentowany, stanowił podstawowe zagadnienie omawiane najczęściej w ramach organizowanych konferencji lub zajęć ze studentami. Niestety, wnioski, które były wyciągane z prowadzonych badań przez specjalistów zdrowia publicznego, rzadko znajdowały swoje odzwierciedlenie w działaniach naprawczych polskiego sytemu opieki zdrowotnej.
W XXI wieku, ze względu na pojawiające się coraz częściej problemy związane z ochroną zdrowia społeczeństwa, wzrosło zainteresowanie projektami dotyczącymi promocji zdrowia, profilaktyki, innowacji systemowych. Zauważono związek – ukazywany często w doniesieniach naukowych – zdrowia i jego ochrony z rozwojem cywilizacji oraz (co jest integralnie związane z jakością
życia człowieka) poprawą sytuacji gospodarczej kraju.
Prezentowana książka, która powstała dzięki współpracy osób zajmujących się zdrowiem publicznym w różnych jego aspektach, ma na celu ukazanie złożoności analizowanego zagadnienia. Nie budzi bowiem wątpliwości fakt, iż troska o zdrowie wymaga interdyscyplinarnego spojrzenia na wszystkie jego obszary oraz uwzględnienia licznych czynników, które je warunkują. To stwierdzenie staje się myślą przewodnią wszystkich zamieszczonych tu tekstów.
Zamiarem autorów tworzących monografię było przybliżenie tematyki poruszanej w czasie zajęć ze zdrowia publicznego ze studentami naszej Uczelni.
W książce zawarte są podstawowe treści związane ze zdrowiem i jego promocją; przedstawiono tu również priorytetowe wyzwania dla zdrowia publicznego, programy zdrowotne oraz mierniki stanu zdrowia, a także główne założenia polityki zdrowotnej, koncepcje organizacyjne opieki zdrowotnej, sposoby pośredniczenia w jej kosztach (ubezpieczenia zdrowotne) oraz scharakteryzowano polski system opieki zdrowotnej – jego główne cele, kierunki zmian oraz sytuacje kryzysowe.
Interesującym zagadnieniem, któremu również poświęcono uwagę w książce, jest polska polityka lekowa. W rozdziale opisującym tę problematykę podano definicję, przedstawiono cele i narzędzia, oceniono efektywność polityki lekowej, a także zaprezentowano rolę Unii Europejskiej. Scharakteryzowano rynek leków i specyfikę rynkową obrotu lekiem.
Nie pominięto także szczególnie interesującego dla osób kończących studia medyczne zagadnienia dotyczącego miejsca lekarza w systemie prawa medycznego. Rozdział ten w sposób jednoznaczny akcentuje fakt, iż leczenie pacjenta może odbywać się wyłącznie w ramach obowiązującego prawa.
Monika Zysnarska i Tomasz Maksymiuk