Autoimmunizacyjne dermatozy pęcherzowe

Przedmowa

W niniejszej monografii omówiono autoimmunizacyjne choroby pęcherzowe skóry, bazując na osobistym klinicznym i laboratoryjnym doświadczeniu autora nabytym podczas pracy badawczej na trzech kontynentach. Są to choroby rzadkie, gdzieżby im równać się z trądzikiem pospolitym czy atopowym zapaleniem skóry, ale zniewalająco fascynujące, bo ciągle przecież nieznana jest odpowiedź na pytanie, dlaczego organizm niszczy samego siebie. Powinno się także zachować ostrożność przy interpretacji danych epidemiologicznych, bowiem pemfigoid pęcherzowy jawi się jako społeczny problem medyczny w populacji starczej. Jest miłe, że dermatolodzy, poszukując autoantygenów w tych chorobach, odkryli liczne białka wcześniej nieznane biologom ogólnym. Co ciekawe, wielokrotnie jest tak, że to samo białko adhezyjne podlega tak autoimmunizacji, jak i mutacjom, czego wynikiem są dermatozy zarówno nabyte, jak i wrodzone. Najpewniej dlatego dermatozami autoimmunizacyjnymi interesują się biolodzy molekularni i immunolodzy doświadczalni, łącząc swój potencjał intelektualny z lekarzami chorób skórnych. 

W 9 rozdziałach przedstawiono autorską klasyfikację autoimmunizacyjnych chorób pęcherzowych skóry, budowę głównych autoantygenów strukturalnych w dermatozach pęcherzowych o podłożu autoimmunizacyjnym, pęcherzycę liściastą i pęcherzycę IgA, pęcherzycę zwykłą i pęcherzycę paraneoplastyczną, krąg pemfigoidu pęcherzowego, linijną IgA dermatozę pęcherzową, pemfigoid błon śluzowych i pemfigoid Brunstinga-Perry`ego, nabyte pęcherzowe oddzielanie się naskórka i postać pęcherzową układowego tocznia rumieniowatego oraz opryszczkowate zapalenie skóry. Na początku wszystkich rozdziałów omawiających poszczególne choroby przedstawiono w tabelach aspekty historyczne tych chorób, przytaczając nazwiska badaczy i daty publikacji najistotniejszych odkryć, natomiast jedynie w wybranych podrozdziałach o zagadnieniach patogenetycznych chorób połączenia skórno-naskórkowego przedstawiono w tekście nazwiska autorów i daty publikacji doniesień, bo właśnie te zagadnienia uważałem za najbardziej zajmujące. W każdym rozdziale dotyczącym poszczególnych dermatoz opis kliniczny poprzedza opis ich patogenezy, ponieważ klinicysta postępowanie z chorym rozpoczyna właśnie od obrazu klinicznego jego dermatozy. Na końcu każdego rozdziału zamieszczono krótkie streszczenia po polsku i angielsku przedstawiające najistotniejsze dla mnie kwestie omawiane w danym rozdziale. Ikonografię umieszczono na płycie cyfrowej stanowiącej integralną część niniejszej monografii, a legendy do rycin umieszczono przed streszczeniami poszczególnych rozdziałów.

Chcę wspomnieć Ewę Neumann, która przed odejściem na emeryturę zajmowała się przez wiele lat w Klinice Dermatologii AM w Poznaniu tymi chorobami. Jestem wdzięczny mojej żonie, Monice Bowszyc-Dmochowskiej, za kilkanaście lat wspólnej pracy. Monika Bowszyc-Dmochowska miała współudział w przygotowaniu zdjęć drobnowidowych rozmaitymi technikami oraz wykonała niektóre badania doświadczalne omówione w tej monografii. Piotr Stachowiak wykonał niektóre zdjęcia kliniczne, a Aleksandra Dańczak-Pazdrowska wykonała niektóre omawiane badania doświadczalne. 

Marian Dmochowski