Mikrobiologia lekarska. Repetytorium z wirusologii
Przedmowa
Ogromny i różnorodny jest świat mikroorganizmów, do którego należą wirusy. Są to małe (mniejsze od bakterii), niekomórkowe mikroorganizmy zakaźne, które charakteryzują się obligatoryjnym wewnątrzkomórkowym pasożytnictwem, koniecznym do ich namnażania. Mimo prostej struktury zawierającej genom najczęściej z tylko niewielu genami wirusy bezwzględnie wykorzystują maszynerię subkomórkową do własnej replikacji, w konsekwencji oddziałując chorobotwórczo na organizm gospodarza.
Wirusologia lekarska stanowi najmłodszy dział mikrobiologii lekarskiej i zajmuje się wirusami człowieka. Pionierskie prace Adolfa Mayera, Dymitra Iwanowskiego i Martinusa Beijerincka, którym towarzyszyło wykrycie wirusów roślin, położyły na przełomie XIX i XX wieku podwaliny pod naukę o wirusach. Pierwszym rozpoznanym wirusem człowieka jest wirus żółtej gorączki, opisany przez zespół Waltera Reeda w 1901 roku. Zaledwie 60 lat temu wyróżniono najważniejsze grupy wirusów kręgowców. Aktualnie znanych jest około 4000 wirusów, przy czym ponad 100 z nich może wywoływać różne zakaźne zespoły chorobowe u ludzi.
W niniejszym podręczniku przedstawione są najważniejsze rodziny, rodzaje i przedstawiciele wirusów chorobotwórczych dla człowieka i ich biologia, podstawowe cechy epidemiologiczne, a także diagnostyka wirusologiczna oraz rekomendacje terapeutyczne. Prezentacja wirusów uwzględnia aktualnie obowiązujące
klasyfikację i nazewnictwo przyjęte przez Międzynarodowy Komitet Taksonomii Wirusów (ICTV), również dostępne na stronie internetowej: http://www.ictvonline.org.
Podręcznik jest oparty na wieloletnim doświadczeniu dydaktycznym, klinicznym i naukowym. Intencją autora było przedstawienie najważniejszych danych dotyczących omawianych drobnoustrojów, głównie pod kątem praktyczno-klinicznym. Podręcznik przeznaczony jest przede wszystkim dla studentów medycyny, stomatologii, analityki medycznej i nauk o zdrowiu. Bardzo użyteczny może być także dla przedstawicieli wszystkich zawodów biomedycznych, a w szczególności dla lekarzy i diagnostów laboratoryjnych oraz specjalizujących się z mikrobiologii.
Żywię głęboką nadzieję, że podręcznik ten spotka się z dobrym przyjęciem i spełni swoje zadanie.
Prof. dr hab. Andrzej Szkaradkiewicz
Kierownik Katedry i Zakładu
Mikrobiologii Lekarskiej UM w Poznaniu