Opieka okołoporodowa w kontekście zdrowia psychicznego

W wielu społecznościach czas oczekiwania na dziecko oraz jego narodziny traktuje się jako wydarzenie szczególnie oczekiwane, któremu towarzyszy radość związana z pojawieniem się nowego członka rodziny. Jednakże temat zdrowia psychicznego podejmowany w kontekście opieki okołoporodowej to niezwykle ważne, a jednocześnie niejednokrotnie przemilczane zagadnienie, dlatego szczególnie istotne jest podejmowanie dyskusji nad tym aspektem opieki zdrowotnej. Zaburzenia psychiczne okresu okołoporodowego (ang. perinatal mental health problems – PMHP) dotykają coraz większą grupę kobiet w okresie ciąży i pierwszym roku po urodzeniu dziecka. Problem dotyczy zarówno matek, jak i ojców. Wczesne wykrycie rozwijających się zaburzeń nastroju oraz wprowadzenie interwencji, stosownej do stanu pacjentek, a także terapii par stanowi kluczowe działanie, zapobiegające dramatycznym powikłaniom. W związku z tym niezbędne jest systematyczne i ciągłe podnoszenie stanu wiedzy położnych, lekarzy położników, psychologów oraz innych osób sprawujących opiekę nad kobietą i jej rodziną. Dostrzegając wagę problemu, należy podkreślić, iż dbałość o jakość narodzin, z perspektywy zdrowia zarówno matki, jak i dziecka, staje się tematem, któremu praktycy i naukowcy poświęcają coraz więcej uwagi. Obok niezwykle ważnych elementów dotyczących zdrowia fizycznego coraz więcej miejsca poświęca się zagadnieniom związanym z mogącymi się pojawić w okresie okołoporodowym trudnościami emocjonalnymi. Opieka okołoporodowa przestaje ograniczać się jedynie do aspektów fizjologicznych, a stan psychiczny matek i ojców zaczyna być przedmiotem rozważań, analiz i konkretnych rekomendacji oraz podejmowanych działań. Badania dowodzą, że temat trudności emocjonalnych czy zaburzeń nastroju związanych z ciążą, porodem i połogiem dotyczy coraz większej liczby nie tylko kobiet, ale też mężczyzn. Zwrócenie uwagi na samopoczucie matki i ojca, wczesne wykrywanie rozwijających się trudności oraz wskazywanie przyszłym rodzicom konkretnych miejsc, w których mogą otrzymać pomoc, wpływa istotnie na poprawę funkcjonowania nie tylko kobiety i mężczyzny, ale również dziecka rozwijającego się w łonie matki. Świadomość istoty problemu, przy jednoczesnym wciąż jego niedocenianiu w dyskursie społecznym, stała się inspiracją do przygotowania monografii, która ma nie tylko wymiar teoretyczny, ale też aspekt praktyczny.

Prezentowana monografia przeznaczona jest dla szerokiego grona odbiorców, zarówno dla personelu medycznego, szczególnie dla położnych, lekarzy ginekologów, psychiatrów, jak i dla psychologów, psychoterapeutów, studentów, a także dla pacjentów i członków ich rodzin. Aspekt zdrowia psychicznego w opiece okołoporodowej jest tematem, którego nie należy zaniedbywać. Poszerzanie wiedzy i kompetencji w tym zakresie może poprawić jakość opieki zdrowotnej, ale przede wszystkim być pomocne w wykrywaniu we wczesnej fazie tych trudności, które nie powinny zostać zignorowane na początkowym etapie, gdyż ich konsekwencje dla funkcjonowania rodziny mogą być nieodwracalne w skutkach, lub w zapobieganiu tym trudnościom.